پژوهشکده گردشگري جهاد دانشگاهی

معرفی

بهره­ مندی استان خراسان و شهر مقدس مشهد از بارگاه مقدس رضوی و دیگر جاذبه‌های طبیعی و تاریخی متنوع آن گردشگری را به یکی از مهم­ترین ظرفیت­ های توسعه استان مبدل نموده است. عملکرد متقابل گردشگر- میزبان در فضاهای گردشگری آثار متفاوتی را بر فضا، اجتماع، فرهنگ و اقتصاد مقصد گردشگری بر جای می­گذارد. از سوی دیگر سفرهایی که با انگیزه‌های معنوی و مذهبی انجام می‌شوند در دهه­ های اخیر در سطح جهانی افراد بسیاری را به خود جذب کرده‌اند. با رشد چشمگیر این نوع سفرها در سال­های اخیر، سهم قابل ملاحظه­ ای از صنعت گردشگری بین­المللی به این نوع سفرها اختصاص یافته است. در این بین، کلانشهر مشهد نیز به عنوان بزرگترین قطب گردشگری مذهبی در کشور، سالانه پذیرای تعداد کثیری از زائران و گردشگران داخلی و خارجی می‌باشد و حجم این گردشگران سالانه به میلیون‌ها نفر می­رسد، این مسائل حاکی از لزوم مطالعات چند رشته‌ای و چند بعدی در خصوص پدیده گردشگری و به ویژه گردشگری مذهبی می باشد. چنين امري با انجام مطالعات مستمر و نظام مند و ايجاد يك كانون علمي- پژوهشي فعال در اين زمينه در قالب يك پژوهشکده علمي تخصصی، امکان پذير خواهد بود.

با عنایت به چند وجهی بودن مساله گردشگري و ضرورت نگاه چند رشته­ ای (ابعاد کالبدي- فيزيکي، اجتماعي، فرهنگي، و اقتصادي) به آن و فقدان نهاد متمرکز پژوهشی در حوزه مطالعات گردشگری، پژوهشکده گردشگری جهاد دانشگاهی به منظور تمرکز پژوهش­های تخصصی و تولیدات علمی گردشگری، متناسب با نیازهای اساسی و اسناد فرادستی کشور از مهر ماه 1389 با کسب موافقت اصولی از دفتر مرکزی فعالیت تخصصی خود را آغار نموده است. سند چشم‌انداز ایران 1404 و برنامه پنجم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی کشور، سند توسعه استان خراسان رضوي مصوب 1387 هيأت محترم وزيران، سند چشم­ انداز آستان قدس رضوی، طرح چشم‌انداز و الگوي عمومي توسعه و عمران کلان­شهر و مجموعه شهري مشهد مقدس و سند چشم‌انداز توسعه و عمران كلان­شهر مشهد در افق ۲۰ ساله از جمله اسنادی هستند که به اهمیت موضوع گردشگری و به ویژه گردشگری مذهبی و زیارت در شهر مشهد توجه داشته­اند.

با توجه به نکات فوق، یکی از اهداف مهم این پژوهشکده پاسخگویی به نیازهای پژوهشی سازمان های اجرایی سیاست گذار در حوزه گردشگری می باشد همچنین توجه به مزیت های نسبی و نیازهای آتی استان و کشور، توسعه کیفی پژوهش، ابداع و نوآوری در تشخیص مسائل نیازمند پژوهش در این حوزه، از رسالت­های اصلی این پژوهشکده می باشد. با عنایت به ماهیت چندرشته­ ای گردشگری و ضرورت نگاه جامع به پدیده  گردشگری، این پژوهشکده در حال حاضر دارای سه گروه پژوهشی زیر می باشد:

1- گروه پژوهشی جامعه شناسی گردشگری (شروع فعالیت سال 1374)

2- گروه پژوهشی مدیریت و برنامه ریزی گردشگری (شروع فعالیت سال 1381)

3- گروه پژوهشی اقتصاد گردشگری (شروع فعالیت سال 1383)

چشم انداز پژوهشکده گردشگری

• پژوهشکده­ ای پیشگام در تشخیص مسائل، نیازها و چالش­های علمی- پژوهشی صنعت گردشگری
• قطب علمی- پژوهشی گردشگری مذهبی در کشور
• توانمند در انجام پژوهش های بنیادی، کاربردی و توسعه ای کارآمد
• دارای ارتباطات علمی پژوهشی موثر با دانشگاه ها، مراکز پژوهشی و انجمن های علمی- تخصصی در سطح ملی و بین­المللی

جهت گیری پژوهشی

• توجه به نیازهای استان و شهر مقدس مشهد در تشخیص مسائل پژوهشی و راهبردهای اتخاذشده از پژوهش ها
• تدوین شبکه برنامه پژوهشی نظام مند و بین رشته ای در خصوص گردشگری مذهبی پایدار
• اولویت زمینه پژوهشی گردشگری مذهبی با توجه به زمینه های اجتماعی فرهنگی، اقتصادی و مدیریت و برنامه ریزی شهری
• توجه به کاربردی نمودن نتایج پژوهش ها و فعالیت اعضا در زمینه تقویت سیاست پژوهی در حوزه گردشگری

توانمندی های پژوهشکده گردشگری

• برخورداری از اعضای هیات علمی تمام وقت، متمرکز بر گردشگری
• بهره مندی از دوفصلنامه ای تحت عنوان مطالعات اجتماعی گردشگری(به ادرس اینترنتیwww.journalitor.ir)
• بهره مندی از مرکز خدمات تخصصی گردشگری
• بهره مندی از کتابخانه تخصصی و بانک اطلاعات تخصصی طرح های پژوهشی