پنج شنبه# #،# #22# #خرداد# #1399

مدیر مرکز خدمات تخصصی پژوهشکده گردشگری جهاد دانشگاهی خراسان رضوی: کرونا ضربه آخر را به بازار پرچالش گردشگری مشهد وارد کرده است

اشتراک گذاری

مدیر مرکز خدمات تخصصی پژوهشکده گردشگری جهاد دانشگاهی خراسان رضوی گفت: بازار گردشگری مشهد، مدتی طولانی است که با چالش روبه‌رو است و کرونا ضربه آخر را به بدنه گردشگری مشهد وارد کرده‌ است.

مسعود اعلم صمیمی در گفت‌وگو با ایسنا در خصوص وضعیت فعالیت تاسیسات گردشگری در سایه بحران کرونا، اظهار کرد: در حال حاضر با توجه به آمار تعداد مبتلایان و قربانیان شیوع ویروس کرونا و شرایط اقتصادی جوامع در جهان، چاره‌ای به جز بازگشایی تأسیسات گردشگری با ایجاد و رعایت محدودیت‌ها و پروتکل‌های خاص وجود ندارد و اگر چنین اقدامی صورت نگیرد، قطعا بخش‌های عمده‌ای از اقتصاد گردشگری به خصوص مجموعه‌هایی که دارای بک‌بن مالی ضعیفی هستند؛ فلج خواهند شد.

وی ادامه داد: در واقع شاید هدف اول صحبت من هتل‌های پنج ستاره و شرکت‌های هواپیمایی نباشند؛ زیرا با وجود این‌که میزان خسارت وارده شده به این تأسیسات رقم بسیار زیادی است، به دلیل بک‌بن مالی قوی که دارند می‌توانند با تغییر شکل فعالیت، به حیات خود ادامه دهند و به عقیده من خیلی اوقات نیاز به تغییر شکل فعالیت نیز وجود ندارد.

عضو هیات علمی دانشگاه شاندیز افزود: اما تعدادی از کسب‌وکارها و واحدهای کوچک‌مقیاس در حوزه گردشگری که عمده اقتصاد گردشگری نیز در آن‌ها خلاصه می‌شود؛ مانند راهنمایان تورها، واحدهای بوم‌گردی و... مد نظر است و بعضا افراد برای تطبیق خود با شرایط جغرافیایی، با ایجاد و یا حتی تغییر شغل خود از کشاورزی و دامپروری و به امید حضور گردشگر و رونق گردشگری، تسهیلات و وام‌هایی را دریافت کرده‌اند.

مدیر مرکز خدمات تخصصی پژوهشکده گردشگری جهاد دانشگاهی خراسان رضوی بیان کرد: با ادامه این وضعیت در پی شیوع ویروس کرونا و تعطیلی تأسیسات گردشگری، ممکن است این مشاغل و کسب‌وکارها در مقایسه با شغل و کسب‌وکار گذشته آنها ضعیف‌تر نیز شده باشد. به این ترتیب چاره‌ای جز بازگشایی تأسیسات گردشگری نخواهیم داشت. در حالی که در این خصوص به وضع پروتکل‌های مشخصی برای بازگشایی و شروع فعالیت آن‌ها نیاز داریم و به نظر می‌رسد این اقدام در حال عملیاتی شدن است.

واحدهای گردشگری کوچک‌مقیاس به دلیل بدنه کوچک، چابکی و نیروی انسانی کم‌، ساده‌تر می‌توانند در شرایط موجود کسب درآمد کنند

اعلم صمیمی در خصوص وجود و یا عدم وجود صرفه اقتصادی با آغاز فعالیت به این شکل و با این محدودیت‌ها برای تأسیسات گردشگری اضافه کرد: در این زمینه نیز لازم است در مورد دو بخش از تاسیسات گردشگری صحبت کنیم. بخش اول تأسیساتی هستند که دارای بدنه بزرگ و حجیم‌اند که هزینه‌های زیادی را نیز در پی خواهند داشت؛ مانند شرکت‌های هواپیمایی و واحدهای اقامتی پرستاره که ممکن است به دلیل تعداد اندک گردشگران، به نقطه برابری میزان هزینه‌ها و درآمد نرسند.

وی عنوان کرد: اما به عقیده من بخش دیگر که مربوط واحدهای کوچک‌مقیاس است؛ با توجه به بدنه کوچک، چابکی و تعداد نیروی انسانی کم‌تر، بسیار ساده‌تر می‌توانند با این شریط کنار آمده و علاوه بر تأمین‌ هزینه‌های خود، سودآوری نیز داشته باشند؛ همچنین در صورتی که بازگشایی واحدهای اقامتی پرستاره به دلیل ترس از عدم جبران هزینه‌ها، به تأخیر بیافتد، بخشی از تقاضا به سمت این واحدهای اقامتی معطوف خواهد شد و باعث افزایش درآمد آن‌ها می‌شود.

مدیر مرکز خدمات تخصصی پژوهشکده گردشگری جهاد دانشگاهی خراسان رضوی با بیان این که برای کسب و ایجاد سود باید هزینه‌ها را کاهش و یا درآمد را افزایش دهیم؛ تشریح کرد: به نظر من با توجه به این‌که در این دوران میزان تقاضا قابل توجه نیست، لذا امکان افزایش درآمد وجود ندارد؛ بنابراین تنها راه ‌حل، کاهش و کنترل هزینه‌ها است. از روش‌های اجرای این راهکار می‌توان ریسایز کردن و یا شیفت‌بندی فعالیت‌ها را نام برد. هم‌چنین حضور تکنولوژی برای انجام کارها نه تنها در این دوران، بلکه برای مدت زمان طولانی، تغییرات عمده‌ای در شکل هزینه‌ها ایجاد خواهد کرد.

نقش اینفلوئنسرهای سفر در ایجاد تصویر ایمن از مقاصد گردشگری در پساکرونا

اعلم صمیمی در خصوص راهکارهای ایجاد احساس ایمنی از سفر در مخاطبان یک مقصد در پساکرونا خاطرنشان کرد: به طور کلی، اپیدمی‌ها باعث کاهش امنیت در یک مقصد می‌شوند. برای آن ‌که پس از این کاهش، امنیت تصویر مقصد در ذهن مخاطبان به حالت قبل خود بازگردد و دوباره اعتماد گردشگران به مقصد جذب شود، راه‌های متفاوتی وجود دارد. یکی از مهممترین راهکارها تصحیح وجهه مقصد است و ما شاهد ساختارهای گوناگون در مقاطع زمانی مختلف در این زمینه بوده‌ایم.

عضو هیات علمی دانشگاه شاندیز تصریح کرد: به عنوان مثال حمله تروریستی داعش به کشور ترکیه، تصویر این کشور را به عنوان یک مقصد سفر با چالش‌هایی مواجه کرد. لذا پس از گذشت دوره‌ای حدود یک یا دو ماهه، ترکیه با استفاده از اینفلوئنسرهای سفر به طور غیر مستقیم شرایط امن و عادی ترکیه را تبلیغ کرد. بنابراین به این شکل برای بازگشت ترکیه به جایگاه قبل خود در گردشگری کمک کرده و آنها توانستند تصویر مقصد را تصحیح کنند.

وی اظهار کرد: با توجه به این‌که اپیدمی نیز از جنس عدم امنیت است؛ برای بازگشت چهره مقصد به جایگاه خود، می‌توان با نمایش دادن رعایت پروتکل‌های بهداشتی، امنیت موجود در اقامتگاه‌ها را به گردشگران نشان داد. به علاوه از طریق تبلیغ غیر مستقیم مانند اینفلوئنسرها می‌توان از وجود امنیت و حضور ایمن و با امنیت افراد در مقصد، در گردشگران اطمینان ایجاد کرد.

بازار گردشگری مشهد با چالش طولانی‌مدت مواجه است

مدیر مرکز خدمات تخصصی پژوهشکده گردشگری جهاد دانشگاهی خراسان رضوی گفت: بازار گردشگری مشهد مدت طولانی است که با چالش روبه‌رو است و کرونا ضربه آخر را به بدنه گردشگری مشهد وارد کرده‌ است. اگر سه نوع گردشگری داخلی، ورودی و خروجی از مشهد را در نظر بگیریم؛ در زمان قبل از شیوع ویروس کرونا، بازار خروجی از مشهد که در واقع مسافران مشهدی هستند که مشهد را ترک کرده و قرار است در دنیا سفر کنند، به دلیل تغییرات نرخ ارز با چالش جدی مواجه بوده ‌است.

عضو هیات علمی دانشگاه شاندیز بیان کرد: از طرفی بسیاری از تورگردانان، به دلیل محدودیت بازار، تور خارجی نداشته‌اند و تنها سفرهای داخلی در کشور صورت می‌گرفته ‌است. در واقع ما به اصطلاح با «آب باریکه» گردشگری داخلی مواجه بوده‌ایم. به همین ترتیب به دلیل مشکلاتی که در سیاست خارجه با آن مواجه بوده‌ایم؛ ورودی‌های ما نیز با چالش جدی روبه‌رو بوده ‌است.

وی خاطرنشان کرد: به این صورت در دوران قبل از شیوع ویروس کرونا فقط گردشگری داخلی در مشهد صورت می‌گرفت؛ یعنی تعداد ایرانی‌هایی که وارد مشهد می‌شدند و افراد ساکن در مشهد که در شهرهای دیگر کشور سفر کرده و حضور داشته‌اند. با شیوع ویروس کرونا، این نوع گردشگری نیز دچار مشکل شد.

توجه به منشأ مشکلات، راه‌ حل بهبود وضعیت گردشگری است

مدیر مرکز خدمات تخصصی پژوهشکده گردشگری جهاد دانشگاهی خراسان رضوی تشریح کرد: شاید امروز فرصتی باشد برای این که تصمیم بگیریم می‌خواهیم در کدام بخش از سه بخش گردشگری تمرکز بیشتری داشته باشیم. برای بهبود وضعیت گردشگری و جذب گردشگران ایرانی و خارجی باید به منشأ مشکلات توجه لازم را داشته ‌باشیم. به عنوان مثال کرونا یکی از عوامل منشأ این دو بخش گردشگری است و اگر بتوانیم تا حدی این اپیدمی را کنترل کنیم؛ جایگاه و وضعیت قبل گردشگری باز خواهد گشت.

عضو هیات علمی دانشگاه شاندیز اضافه کرد: باید به تدریج و با بهبود اوضاع، با بازنشر پروتکل‌های بهداشتی در خصوص کرونا و بهبود چهره مقصد در نگاه گردشگران خارجی، بازار گردشگری خارجی را نیز به رونق خود بازگردانیم. لذا باید برای رسیدن و دست یافتن به این اهداف، اقدامات و راه‌کارهای لازم را انجام دهیم.

اعلم صمیمی با اشاره به این که باید از بین بردن و رفع این چالش را جایگزین ورود بخش‌های حکومتی و دولتی به بازار گردشگری کنیم، تصریح کرد: به عبارتی آموزش ماهی‌گیری را جایگزین ماهی گرفتن برای افراد کنیم. به این ترتیب با برطرف کردن و بهبود شرایط این چالش به صورت عمده، این پول وارد بازار گردشگری شده و مشکلات گردشگری و نیروی انسانی رفع خواهد شد. اگر برای واحدهای اقامتی تسهیلات در نظر گرفته شود و یا به آن‌ها پول تزریق شود، همچنان پرسنلی که بیکار شده‌اند؛ باز نخواهند گشت و تنها زمانی این مشکل برطرف خواهد شد که گردشگران به مشهد بازگردند و برای این اتفاق نیاز به برنامه‌ریزی مناسب داریم.

انتهای پیام

اخبار